Molen De Lelie

De Lelie in Eenrum

Korenmolen De Lelie is gemakkelijk te vinden. Hoog torenen zijn wieken uit boven Eenrum. De wiektop bevindt zich op vijfendertig meter hoogte. Alleen de historische kerktoren van Eenrum is hoger. De Lelie is gebouwd in 1862 en werd vroeger de Veurste Meuln genoemd. Dat onderscheidde hem van de twee andere molens (de Middelste Meuln en de Achterste Meuln) die vroeger ook aan de Molenstraat in Eenrum stonden.

De Lelie is een achtkante stellingmolen. De stelling is de houten omloop bovenop een (meestal) stenen onderbouw. Stellingmolens zijn daardoor tot wel 12 meter hoger dan zogenoemde grondzeilers. Grondzeilers zijn molens waarvan de wieken bijna de grond raken. Stellingmolens staan meestal in de bebouwde kom. Daar is namelijk meer hoogte nodig om genoeg wind te vangen. Grondzeilers staan in het open veld

Oud Hollands gevlucht

Molen De Lelie heeft een Oud Hollands gevlucht. Dat wil zeggen dat de wieken bij weinig wind worden voorzien van zeilen. Wanneer de zeilen worden voorgelegd klimt de molenaar de wieken in om de zeilen goed vast te maken.

Om molens rendabeler te maken werden molens in de 19de eeuw voorzien van een nieuw wieksysteem. De wieken werden voorzien van klepjes die bij weinig wind zelf dicht gingen om meer wind te vangen en bij veel wind werden geopend om langzamer te draaien. We noemen dit zelfzwichting. Vooral in de provincie Groningen zijn nog veel molens te vinden met dit wieksysteem. Zo ook een aantal molens van het Groninger Landschap: De Zwaluw in Zuurdijk en de Zeldenrust in Westerwijtwerd.

Molen op hol

Op 6 oktober 1954 kreeg een storm greep op de wieken van De Lelie en sloeg de molen op hol. Oververhitting en brand dreigde. De pelstenen konden de snelheid niet aan. Ze knapten uit elkaar en schoten, 2000 kilo per stuk, dwars door de dikke bakstenen muur naar buiten. Persoonlijke ongelukken deden zich gelukkig niet voor maar de molen was ernstig vernield.

De Lelie in de 21e eeuw

Na diverse restauraties en onderhoudsbeurten in de afgelopen decennia staat De Lelie er nu weer stralend bij. De molen heeft weer zeilvoerende wieken, die regelmatig draaien. De begane grond is verbouwd tot een bakkerij.

Molen De Lelie is sinds 2007 eigendom van Het Groninger Landschap.

KERNKARAKTERISTIEKEN WIERDENLAND & WADDENKUST

Dit project heeft betrekking op een aantal kernkarakteristieken van het Wierdenland & Waddenkust. Die zijn uiteengezet in de gebiedsbiografie.